Η Σημασία της Αυτορρύθμισης
Τα επιστημονικά ευρήματα των τελευταίων δεκαετιών έχουν καταδείξει πως η αυτορρύθμιση παίζει πολύ σημαντικό ρόλο σε πολλούς διαφορετικούς τομείς στις ζωές των ανθρώπων όπως: αναζήτηση εργασίας, αύξηση επιδόσεων, άσκηση ηγεσίας, ταχεία εκμάθηση νέων γνώσεων και δεξιοτήτων (Zimmerman & Schunk, 2011).
Ειδικότερα, η αυτορρύθμιση αποτελεί για το άτομο τον ακρογωνιαίο λίθο της προσωπικής ανάπτυξης, της ευημερίας, της επιτυχούς προσαρμογής σε ταχέως εξελισσόμενα περιβάλλοντα, καθώς και της επίτευξης προσωπικών και επαγγελματικών στόχων (Scholer et al., 2018).
Η συνεισφορά της αυτορρύθμισης όμως δεν σταματάει εδώ. Επεκτείνεται και στην ικανότητα του ατόμου να διαχειρίζεται τα συναισθήματά του, επιτυγχάνοντας την αυτονομία του, την ικανοποίηση των αναγκών του και την επιτυχή συνύπαρξή του με το κοινωνικό σύνολο (Ryan & Deci, 2000).
Τι είναι η Aυτορρύθμιση
Η αυτορρύθμιση είναι μια σύνθετη διαδικασία η οποία συμβαίνει σε συνειδητό και ασυνείδητο επίπεδο, μέσα από την οποία το άτομο ασκεί έλεγχο στις εσωτερικές διεργασίες που συμβαίνουν κατά την εργασία του για την επίτευξη συγκεκριμένων στόχων (Vohs & Baumeister, 2004).
Με άλλα λόγια, μπορεί να περιγραφεί και ως η ικανότητα του ατόμου να διατηρεί τον έλεγχο των σκέψεων, πράξεων και συμπεριφορών του ώστε να πετύχει τους στόχους του.
Έχουν διατυπωθεί διάφορα μοντέλα προκειμένου να απεικονιστεί η διαδικασία της αυτορρύθμισης. Το μοντέλο που χρησιμοποιήθηκε περισσότερο και τελικά επικράτησε είναι αυτό του Zimmerman (2009).
Το μοντέλο αυτό περιγράφει τον κύκλο αυτορρύθμισης να συμβαίνει σε τρεις φάσεις: Προπαρασκευή (forethought), Εφαρμογή (performance), Αναστοχασμός (self-reflection).
Στην πρώτη φάση, την προπαρασκευαστική, το άτομο θέτει τον επιθυμητό στόχο, αναπτύσσει το ανάλογο πλάνο δράσης και αναλύει τις επιμέρους δράσεις και ενέργειες που προκύπτουν, προκειμένου να επιτευχθεί ο στόχος.
Για την επιτυχία της πρώτης φάσης, κρίσιμο ρόλο παίζει το κατά πόσο το άτομο είναι παρακινημένο, έχει αναπτύξει τα απαιτούμενα επίπεδα αυτό-αποτελεσματικότητας (self-efficacy), έχει επιλέξει στόχο ο οποίος έχει ουσιαστική αξία για εκείνο και τέλος έχει αποτιμήσει τα οφέλη των αποτελεσμάτων που θα αποφέρει η επίτευξη του στόχου.
Κατά την δεύτερη φάση της εφαρμογής, εφόσον έχει ξεκινήσει η δράση και η κίνηση προς το στόχο, το άτομο προχωρά σε παρακολούθηση και αξιολόγηση των δράσεων και στρατηγικών που επέλεξε να εφαρμόσει. Αυτό το βοηθά να παραμείνει συγκεντρωμένο και να προσαρμοστεί καταλλήλως ώστε να διατηρήσει την σωστή πορεία προς το στόχο (Zimmerman & Moylan, 2009).
Στη φάση αυτή είναι εξαιρετικά χρήσιμες οι δεξιότητες της αυτοπαρατήρησης και του αυτοελέγχου. Χρειάζεται το άτομο να είναι ικανό να μπορεί να διαχειριστεί σωστά το χρόνο, να θέσει προτεραιότητες, να ζητήσει βοήθεια από τα κατάλληλα άτομα και να θέσει τα κατάλληλα όρια σε εργασίες ή ανθρώπους που δεν σχετίζονται με την επίτευξη του στόχου.
Κατά την τρίτη και τελευταία φάση του αναστοχασμού, και αφού ολοκληρωθεί η διαδικασία και επιτευχθεί ο στόχος, το άτομο αξιολογεί τα αποτελέσματα και εξάγει διδάγματα για μελλοντική δράση.
Αυτό το καταφέρνει μέσω της αυτο-αξιολόγησης. Εξετάζει δηλαδή το κατά πόσο πέτυχε το στόχο, το τι έκανε σωστά και τι λάθος, καθώς και το κατά πόσο νιώθει ικανοποιημένο από την διαδικασία (Zimmerman & Moylan, 2009).
Είναι σημαντικο΄ να σημειωθεί εδώ πως ακόμη κι αν δεν επιτευχθεί ο στόχος, η τρίτη φάση του κύκλου παραμένει εξαιρετικά χρήσιμη. Η αποτυχία αυτή λειτουργεί σαν διδακτική ευκαιρία, εμπλουτίζοντας έτσι την κρίση και αντίληψη του ατόμου.
Ο αναστοχασμός της αυτο-αξιολόγησης βοηθά το άτομο να μάθει, να αναπτυχθεί, να προσαρμοστεί και να είναι πιο έτοιμο και πιο αποτελεσματικό στο μέλλον.
Πως Αναπτύσσεται η Αυτορρύθμιση Mέσω του Coaching
To coaching βοηθά τους πελάτες να ενεργοποιήσουν το εσωτερικό κέντρο ελέγχου τους, να αναγνωρίσουν τις δυνάμεις τους και τις αδυναμίες τους, τις πεποιθήσεις τους, τις αξίες τους καθώς και τα κίνητρά τους.
Ένας coach βοηθά τον coachee (πελάτη) να θέσει στόχους με το σωστό τρόπο, να παραμείνει δεσμευμένος και παρακινημένος, να επιλέξει τις κατάλληλες στρατηγικές, να κάνει τις ανάλογες προσαρμογές και τέλος να ξεπεράσει τυχόν εμπόδια, προκειμένου να πετύχει το στόχο του.
Η διαδικασία του coaching ακολουθεί σε μεγάλο βαθμό τα βήματα του κύκλου αυτορρύθμισης. Ο coach συνοδεύει τον coachee σε όλη την διαδικασία και τον βοηθά να διανύσει όλο τον κύκλο αυτορρύθμισης με επιτυχία.
Συγκεκριμένα, τον βοηθά μέσω κατάλληλων μεθόδων στα εξής:
- Να διαχειριστεί σωστά τις σκέψεις, τα συναισθήματα και τις συμπεριφορές του.
- Να αναπτύξει τις κατάλληλες δεξιότητες προκειμένου να ανταπεξέλθει επιτυχώς και στα τρία στάδια του κύκλου αυτορρύθμισης.
- Αφού επιτευχθεί ο στόχος, τον βοηθά να εξάγει τα κατάλληλα συμπεράσματα τα οποία θα τον βοηθήσουν να επαναλάβει την διαδικασία με ακόμα καλύτερο και πιο αποδοτικό τρόπο στο μέλλον.
Το σημαντικότερο όλων είναι ότι ο coach μαθαίνει στον coachee το πως «να μαθαίνει μέσα από την ίδια του την εμπειρία». Έτσι, ο coachee ολοκληρώνοντας την συνεργασία του με τον coach, έχει ενσωματώσει βιωματικά την ικανότητα να μαθαίνει μέσα από τα βιώματά του και να αναπτύσσεται αυτόνομα.
Συμπεράσματα
Η ανάπτυξη του κύκλου αυτορρύθμισης ξεκινά να αναπτύσσεται στην παιδική ηλικία και επηρεάζεται από βιολογικούς, γνωστικούς και κοινωνικούς παράγοντες (Bridgett et al., 2015; Zimmerman & Kitsantas, 2005). Συνεχίζει να αναπτύσσεται και στη μετέπειτα ζωή του ατόμου, μέσω της επαφής του με φίλους, δασκάλους, και άτομα με τα οποία το βοηθούν να μάθει και να αναπτυχθεί.
Είναι μια δεξιότητα η οποία μπορεί να διδαχθεί, να βελτιστοποιηθεί και να αναπτυχθεί, κάνοντας το άτομο πιο αποτελεσματικό, πιο έτοιμο και πιο αποδοτικό σε προσωπικό και επαγγελματικό επίπεδο.
Το coaching αποτελεί έναν από τους καλύτερους τρόπους ανάπτυξης του κύκλου αυτορρύθμισης καθώς οι μέθοδοι και οι τεχνικές που ενσωματώνει ακολουθούν τις αρχές και την δομή του ίδιου του κύκλου αυτορρύθμισης.
Βιβλιογραφία
Bridgett, D., Burt, N., Edwards, E., & Deater-Deckard, K. (2015). Intergenerational transmission of selfregulation: A multidisciplinary review and integrative conceptual framework. Psychological Bulletin, 141(3), 602–654. https://doi.org/10.1037/a0038662
Ryan, R., & Deci, E. (2000). Self-determination theory and the facilitation of intrinsic motivation, social development, and well-being. In American Psychologist, 55(1), 68–78. https://doi.org/10.1037/0003-066X.55.1.68
Scholer, A., Miele, D., Murayama, K., & Fujita, K. (2018). New directions in self-regulation: The role of metamotivational beliefs. Current Directions in Psychological Science, 27(6), 437–442. https://doi.org/10.1177/0963721418790549
Vohs, K., & Baumeister, R. (2004). Understanding self-regulation: An introduction. In R. Baumeister & Vohs (Eds.), Handbook of self-regulation (pp. 1–9). Guilford.
Zimmerman, B., & Kitsantas, A. (2005). The hidden dimension of personal competence: Self-regulated learning and practice. In A. J. Elliot, C. S. Dweck, & S. Carol (Eds.), Handbook of competence and motivation (pp. 509–526). Guilford Publications.
Zimmerman, B., & Moylan, A. (2009). Self-regulation: Where metacognition and motivation intersect. In D. J. Hacker, J. Dunlosky, & A. C. Graesser (Eds.), Handbook of metacognition in education (pp.299–315). Routledge.
Zimmerman, B., & Schunk, D. (2008). Motivation: An essential dimension of self-regulated learning. In D. Schunk & B. Zimmerman (Eds.), Motivation and self-regulated learning (pp. 1–30). LEA.
Zimmerman, B., & Schunk, D. (2011). Self-regulated learning and performance: An introduction and an overview. In B. Zimmerman & D. Schunk (Eds.), Handbook of self-regulation of learning and performance (pp. 1–12). Routledg